Czy jest światełko w tunelu dla rynku aptek w Polsce? Dla kogo tworzone były AdA 1.0 oraz AdA 2.0? Na te pytania próbowali odpowiedzieć uczestnicy panelu na EFNI w październiku 2024 r. Rozmowy dotyczyły tzw. regulacji Apteka dla Aptekarza 2.0, ale również – choć w mniejszym stopniu – wcześniejszej regulacji, tzw. Apteka dla Aptekarza 1.0. Panel skupił przedstawicieli zarówno biznesu, jak i polityki oraz tych reprezentujących głos pacjenta.
Prowadzący spotkanie, Sławomir Dudek, prezes, główny ekonomista, Instytut Finansów Publicznych, Zakład Badań Koniunktury Gospodarczej SGH, rozpoczął dyskusję od nakreślenia tematu i przytoczenia faktów dotyczących branży na przestrzeni ostatnich lat. Przybliżył również główne zagadnienia osobom niezwiązanym z rynkiem aptekarskim.
Podsumował pokrótce najbardziej niekorzystne rozwiązania AdA 2.0 wynikające z analizy Instytutu Finansów Publicznych, takie jak np. utrudniona bariera wyjścia dla właścicieli aptek („wyjście” z przedsiębiorstwa spowoduje znaczną utratę jego wartości), spadek liczby aptek, czyli utrudnienie dostępu do leków oraz wzrost cen produktów aptecznych.
Dariusz Joński, europoseł, podsumował, iż w wyniku wprowadzonych regulacji, obecnie 300 gmin nie ma aptek, jako przykład podał Kielce, gdzie w zeszłym roku nie otwarto żadnej apteki. Zapytany przez prowadzącego jakie widzi rozwiązanie, wspomniał słowa premiera Donalda Tuska, które ten wypowiedział poprzedniego dnia otwierając EFNI: „Potrzebny jest dialog”. Dodał również, iż potrzebna jest rewizja prawa, a przede wszystkim jasne zasady prowadzenia działalności dla aptekarzy.
Pierwszym głosem środowiska aptekarzy był głos pani Ewy Budzowskiej, właścicielki rodzinnej sieci aptek „Apteki od serca”. Przedsiębiorczyni zastanawia się, czy przekazywać swoją firmę dzieciom. – „Przy obecnych przepisach, powinnam raczej zostawić im wizytówkę do prawnika. To poważna sprawa. Wiele z sieci to sieci rodzinne – zostaliśmy wywłaszczeni. Nie mogę dysponować majątkiem na który pracowałam całe życie”.
„Będziemy się buntować, rozważamy pozew zbiorowy” – dodała.
Z kolei Edward Boehm, właściciel sieci aptek Hibiskus podsumował, iż z 30 lat pracy nad swoim przedsiębiorstwem, przepracował z żoną ostatnie 10 lat jako wolontariusze, ponieważ – w wyniku regulacji AdA 2.0 – wartość ich przedsiębiorstwa spadła o 1/3. Przyłączy się do wniosku wspólnego o odszkodowanie.
Premier Waldemar Pawlak, zapytany o to, jak naprawić sytuację, podsumował wprowadzone regulacje słowami „Wola polityczna była ważniejsza niż wszelkie zasady”. Należy jeszcze raz skonsultować nowe rozwiązania w ramach dialogu społecznego, a następnie przekazać je pod obrady Sejmu i Senatu.
Stanisław Maćkowiak, prezes zarządu, Federacja Pacjentów Polskich, przypomniał zebranym definicję apteki, która brzmi: „placówka ochrony zdrowia publicznego.” Zwrócił uwagę, iż chodzi tu przecież o zapewnienie świadczeń dla pacjentów, a nie aptekarzy. Na tym etapie regulacji, apteki krajowe nie wypełniają tej definicji.
Europosłanka Kamila Gasiuk-Pihowicz podsumowała, iż to, co działo się z aptekami, przypomina to, co działo się z wymiarem sprawiedliwości. Ustawa „Apteka dla aptekarza powinna nazywać się raczej „apteka do likwidacji”. Dodała, iż przywrócenie praworządności jest obecnie priorytetem rządu. Zmiany powinny zacząć się od Ministerstwa Zdrowia i rzetelnych konsultacji.
Adwokat Marcin Tomasik przypomniał chronologię najważniejszych regulacji w temacie działalności branży aptekarskiej. W szczególności przypomniał orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 1992 roku, które stwierdzało niezgodność z konstytucją ustawy Apteka dla Aptekarza 2.0.
Ostatni głos w dyskusji zabrał Mariusz Filipek, zastępca rzeczniczki małych i średnich przedsiębiorców. Zwrócił uwagę słuchaczy na nieobecność przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia na panelu. W jego opinii, oprócz Ministerstwa Rozwoju i Technologii, w dyskusjach nad nowymi regulacjami powinno brać udział również Ministerstwo Zdrowia.
Uczestnicy:
Waldemar Pawlak, były Prezes Rady Ministrów
Ewa Budzowska, farmaceutka, właścicielka sieci „Apteki od Serca”
Edward Boehm, prokurent, członek zarządu, właściciel, Apteki Hibiskus
Mariusz Filipek, zastępca rzeczniczki małych i średnich przedsiębiorców
Kamila Gasiuk-Pihowicz, europosłanka, EPL
Dariusz Joński, europoseł, EPL
Stanisław Maćkowiak, prezes zarządu, Federacja Pacjentów Polskich
Marcin Tomasik, adwokat
Moderacja: Sławomir Dudek, prezes, główny ekonomista, Instytut Finansów Publicznych, Zakład Badań Koniunktury Gospodarczej, SGH
źródło: EFNI / https://efni.pl/2024/10/17/przywracanie-praworzadnosci-w-polsce-przypadek-rynku-aptek/